Schimmen van de Stad
Kunstwerk gemaakt door Noor Nellen
Aan de lantaarnpaal bij het bankje zie je een silhouet van een gloeilamp. De eerste bruikbare gloeilampen werden in 1879 gemaakt door Thomas Edison en Joseph Wilson Swan.
Swan had de zestienjarige Frederic Pope in dienst: een slimme jongen met veel technische kennis.
In 1889 vertrok deze Frederic Pope naar Venlo waar hij samen met de Venlose koopmansfamilie Goossens de eerste gloeilampenfabriek van Nederland opende: Goossens, Pope & Co, hier in Venlo beter bekend als ‘de Pope’.
Vanaf 1908 maakte het bedrijf geen gloeilampen meer maar metaaldraadlampen. Na een mislukte poging van de Venlonaren om in 1918 Philips over te nemen, werd Pope twee jaar later een dochteronderneming van Philips.
In 1995 werd het bedrijf door Philips verkocht aan Belden Wire & Cable, dan nog altijd bestaat.
De Pope was een belangrijke werkgever voor veel Venlonaren. Het fabrieksgebouw dat op deze plek stond werd in 1984 gesloopt.
Wil je verder wandelen en luisteren? Loop dan door richting het tankstation en sla linksaf op de Deken van Oppensingel. Daar vind je ter hoogte van huisnummer 181 de vierde stop. Loop je liever andersom?
Loop dan via de Mercatorstraat naar het Metropole, de gekleurde huizen aan het begin van de Straelseweg. Hier vind je stop 2.
Philips of Pope: Gloeilampen-imperium
In 1879 gebeurde er iets bijzonders in de wereld van de verlichting: de eerste bruikbare gloeilampen kwamen tot leven. Twee mannen, ieder aan de andere kant van de oceaan, claimden deze uitvinding. De Engelse uitvinder Joseph Wilson Swan was er nét iets eerder bij dan zijn Amerikaanse concurrent Thomas Edison. Swan had een slimme, jonge assistent in dienst, Frederic R. Pope, die ondanks zijn jeugdige leeftijd een scherpe technische geest had en al snel zijn weg wist in de wereld van gloeilampen.
Terwijl Swan en Pope aan hun gloeilampenimperium timmerden, kwam in 1904 een andere speler het toneel op: Philips. Het bedrijf uit Eindhoven nam het Blerickse bedrijf Constantia over en gaf Pope zo onverwachts het nakijken. Deze overname bleek een meesterzet voor Philips, dat met deze uitbreiding de weg vrijmaakte om dé naam te worden in de gloeilampenwereld. Pope, die nog even in zijn eentje doorging, hield nog maar kort stand tegen het Eindhovense reus.
Philips, dat geen genoegen nam met half werk, wist in 1920 uiteindelijk alle aandelen van Pope in handen te krijgen. Hoewel Pope als merk mocht blijven bestaan, was het vanaf dat moment officieel een dochteronderneming van Philips. Tot 1927 rolde de laatste gloeilampen onder de naam Pope van de band in de eigen fabriek, waarna de focus verschoof naar een nieuw product: koperdraad en kabels. Pope's oorspronkelijke gloeilampfabriek onderging een complete transformatie en werd omgedoopt tot N.V. Pope's Draad- en Lampenfabrieken. Zo bleef het merk voortleven, maar nu met een ander soort verlichting.
Het verhaal van Pope kwam in 1995 opnieuw in beweging, toen Philips besloot Pope Cable & Wire te verkopen aan Belden Wire & Cable, een bedrijf uit Saint Louis in de VS. Dit nieuwe hoofdstuk bracht het Europese hoofdkantoor van Belden naar Venlo, waar Pope ooit begon met het produceren van gloeilampen. De geschiedenis van Pope mag dan zijn veranderd, maar de erfenis van zijn bijdrage aan de gloeilampenwereld bleef voortleven, als een herinnering aan een tijd waarin uitvinders nog letterlijk en figuurlijk het licht zagen.
gebaseerd op Goossens, Pope & Co. (2024, May 4). In Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Goossens,_Pope_%26_Co
